Raport powstał na podstawie wywiadów indywidualnych i grupowych oraz ankiet internetowych przeprowadzonych od 4 czerwca do 7 lipca 2020 r. Uczestnicy badania — mazowieccy animatorzy i edukatorzy kultury, kadra zarządzająca instytucjami kultury oraz przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego — opowiedzieli nam o swojej pracy w trakcie izolacji społecznej oraz decyzjach podjętych wobec utrzymujących się restrykcji i anormalnego, względem czasu sprzed pandemii, trybu działania podmiotów kultury.
W opinii uczestników badania kluczowe są wyzwania związane z utrzymaniem relacji ze społecznościami lokalnymi, stworzeniem właściwych warunków do pracy zdalnej, wypracowaniem jakościowej oferty dostosowanej do potrzeb i możliwości odbiorców, budowaniem sieci wsparcia online oraz pokonaniem barier kompetencyjnych, budżetowych i narzędziowych.
Dużą przeszkodą — zarówno dla animatorów i edukatorów zatrudnionych na stałe w instytucji kultury, jak i wykonujących swój zawód na podstawie innych form zatrudnienia — jest brak środków na zakup wyposażenia oraz oprogramowania do tworzenia materiałów edukacyjnych (w tym płatnych licencji do działań online). Problemy te dotykają w znacznym stopniu także instytucje kultury.
Istotną konkluzją z diagnozy jest potrzeba ciągłego budowania prestiżu zawodu animatorów i edukatorów kulturowych i podkreślania ich niezwykle potrzebnej, więziotwórczej, dającej poczucie bezpieczeństwa roli społecznej. Sytuacja pandemii uwypukliła niezrozumienie idei pracy animatorów i edukatorów kulturowych oraz problemy dotyczące tego środowiska zawodowego (m.in.: brak stałego zatrudnienia, praca na „umowy śmieciowe”, niestabilny charakter współpracy z instytucjami kultury).
W opinii badanych nowe narzędzia, kompetencje, metody pracy i praktyki działań online są niezbędne w zawodzie animatora pracującego ze społecznościami lokalnymi wobec współczesnych wyzwań i problemów. Podjęcie tego wysiłku wymaga nakładu środków, czasu i odpowiednich warunków współpracy z podmiotami i organizatorami kultury. Równie istotna jest refleksja nad standardami i jakością działań animatorów i edukatorów oraz równowaga działań edukacyjnych „na żywo” i „online".
Najważniejszym zadaniem i zarazem największym wyzwaniem pozostaje, by w gąszczu działań, decyzji, procedur bezpieczeństwa nie tracić z oczu społeczności lokalnych i umożliwić animatorom i edukatorom rozpalać w nich iskrę zaangażowania i chęci działania.
Projekt został zrealizowany przez Mazowiecki Instytut Kultury w ramach programu badawczego Mazowieckie Obserwatorium Kultury finansowanego ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Badania na zlecenie MIK przeprowadziła Fundacja Obserwatorium. Działania badawcze prowadzone były przy współpracy Instytutu Kultury Polskiej UW, Federacji Mazowia, Forum Kultury Mazowsze oraz Miejskiego Ośrodka Kultury Amfiteatr w Radomiu.
Sfinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Załączniki: